Księga Przychodów i Rozchodów po zmianach przepisów od 1 lipca 2022 r.

1. Zmiany dla rozliczających się wg skali podatkowej

1.1. Zmiana stawki podatku z 17% na 12% i kwoty wolnej od podatku

W oknie „Ustawienia podatkowe” wprowadzone zostały nowa stawka podatku dla I progu podatkowego oraz wartość kwoty wolnej od podatku zarówno dla I jak i II progu podatkowego. Dla rozróżnienia momentu obowiązywania nowych wartości okno uzupełniono o nazwę miesiąca – w zależności kontekstu miesiąca ustawionego w module, wyświetlane będą właściwe stawki podatku oraz kwota wolna.

Rozliczenie podatku za czerwiec w deklaracji PIT-5 przesyłanej w lipcu należy wykonać wg nowych regulacji. W tym celu w konfiguracji systemu dodany został parametr “Ustawienia – Księga podatkowa – Ustawienia modułu – W księdze obliczaj podatek za czerwiec 2022 wg ustawień podatkowych za lipiec 2022”, który domyślnie ustawiony jest na TAK. Odpowiada on za pobieranie do pola „Podatek” w deklaracji PIT-5 ustawień zgodnych dla danego miesiąca obliczeń.

1.2. Likwidacja ulgi dla klasy średniej

Od rozliczeń podatku dochodowego za czerwiec lub II kwartał roku 2022 nie będzie stosowana preferencja podatkowa w postaci ulgi dla klasy średniej. W oknie Danych właściciela pole to będzie dostępne, z uwagi na możliwość zastosowania ulgi przy zmianie formy opodatkowania z ryczałtu lub podatku liniowego na skalę podatkową. Od 01.01.2023 pole nie będzie widoczne w oknie.

W deklaracji PIT-5 wystawianej od lipca 2022, w sekcji „Ulgi od dochodu” nie będzie dostępne pole „Ulga dla klasy średniej”. Ustawodawca dopuszcza możliwość zastosowania ulgi w rozliczeniu rocznym, pod warunkiem, że będzie ona dla podatnika korzystniejsza niż przepisy obowiązujące od stycznia do czerwca 2022 roku. W celach porównawczych dla użytkownika dodana została sekcja „Alternatywne obliczenia podatku z ulgą dla klasy średniej” zawierająca pola z wyliczeniem kwoty ulgi, podatku oraz podstawy obliczenia podatku.

2. Zmiany dla rozliczających się wg podatku liniowego

2.1. Odliczenie składki zdrowotnej od podstawy opodatkowania

Od rozliczeń składanych w lipcu 2022 istnieje możliwość odliczenia od podstawy opodatkowania części zapłaconej składki zdrowotnej właściciela. Limit odliczenia wynosi 4,9% x 30-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z zaokrągleniem do pełnych 100 złotych, z zastrzeżeniem, że kwota ta nie może przekroczyć 8700 zł.
W systemie Prestiż dodano nowy parametr „Limit roczny odliczenia od dochodu składki zdrowotnej dla właściciela w podatku liniowym”, który jest uwzględniany w algorytmie obliczania składki zdrowotnej w deklaracji PIT-5L.

W deklaracji PIT-5L, w sekcji „Koszty i odliczenia od dochodu” dodano pole „Składka na ubezpieczenie zdrowotne odliczana od dochodu”, gdzie w kolumnach:

• Miesięczny – możliwe ręczne wprowadzenie dodatkowej kwoty składki do odliczenia, w przypadku gdy wartość faktycznie zapłaconych składek jest różna od wyliczonych na deklaracjach
• Z poprzednich miesięcy – prezentowana jest wartość wyliczonych składek z poprzednich miesięcy, kwota przepisywana jest z pola „Z poprzednich miesięcy” z sekcji „Ustalenie zobowiązania dla składki na ubezpieczenie zdrowotne”
• Narastająco – prezentowana jest kolumn „Miesięczny” i „Z poprzednich miesięcy”. System weryfikuje czy wpisana wartość nie przekracza ustalonego limitu 8700 zł.

Możliwość edycji pola „Składka na ubezpieczenie zdrowotne odliczana od dochodu” jest warunkowana ustawieniem parametru w konfiguracji systemu “Ustawienia – Księga podatkowa – Ustawienia modułu – W księdze obliczaj podatek za czerwiec 2022 wg ustawień podatkowych za lipiec 2022”) na wartość TAK.
Pole to służy wyłącznie do ustalenia „Podstawy obliczenia podatku” i nie jest uwzględniane do podstawy składki zdrowotnej.

3. Zmiany dla rozliczających się wg ryczałtu

3.1. Odliczenie 50% składki zdrowotnej od podstawy opodatkowania

Nowe regulacje umożliwiają obniżenie przychodu stanowiącego podstawę do opodatkowania o 50% kwoty zapłaconych składek zdrowotnych.

W systemie Prestiż dodano parametr księgowy „Ryczałt – Procent odliczenia od przychodu składki zdrowotnej”

Z uwagi na to, iż rozliczenie podatku za czerwiec należy wykonać wg nowych regulacji, w konfiguracji systemu dodany został parametr “Ustawienia – Księga podatkowa – Ustawienia modułu – W księdze obliczaj podatek za czerwiec 2022 wg ustawień podatkowych za lipiec 2022”, który domyślnie ustawiony jest na TAK.

W formularzu „Rozliczenie właściciela” w sekcji „Odliczenia od przychodu” dodane zostało pole „Składka na ubezpieczenie zdrowotne odliczana od przychodu”. System automatycznie wylicza wartość pola sumując składki do zapłaty wyliczone od początku roku i dzieląc je przez 2.
Otrzymana kwota jest odliczana od przychodów proporcjonalnie w zależności od stawki podatku. Użytkownik ma możliwość ręcznego uzupełnienia wartości pola „Składka na ubezpieczenie zdrowotne odliczana od przychodu” poprzez opcję „Wymuś” dostępną pod prawym przyciskiem myszy.

Analogicznie jak w przypadku rozliczania podatku liniowego i wg zasad ogólnych – kwota odliczenia składki na ub.zdrowotne stosowana jest do ustalenia podstawy opodatkowania i nie jest uwzględniania do podstawy składki zdrowotnej.

4. Możliwość zmiany formy opodatkowania

Zmiany przepisów wprowadzone od 1 lipca 2022 umożliwiają przedsiębiorcom rozliczającym się wg podatku liniowego i ryczałtu zmianę sposobu opodatkowania na zasady ogólne. Dotyczyć to będzie wyłącznie rozliczeń podatku dochodowego za rok 2022. W zależności od aktualnie wybranej formy opodatkowania przewidziane są 2 tryby dokonania zmian:

• Do 30 kwietnia 2023 – dla podatników rozliczających się liniowo lub ryczałtowo, złożenie rezygnacji z tej formy opodatkowania będzie miało skutek dla rozliczenia za cały rok 2022
• Do 22 sierpnia 2022 – dla podatników rozliczających się ryczałtem, którzy rozliczenie podatku wg nowej formy chcą stosować od lipca 2022

4.1. Zmiana opodatkowania z liniowego na skalę podatkową

Podatnicy rozliczający się liniowo mają możliwość zmiany formy opodatkowania na zasady ogólne po zakończeniu roku podatkowego. Oznacza to, że do końca roku 2022 będą składać deklaracje PIT-5L oraz rozliczać zaliczki na podatek dochodowy i składki zdrowotne zgodnie z przepisami obowiązującymi dla podatku liniowego. Po zakończeniu tego roku, w terminie do 2 maja 2023 r. będą mogli dokonać wyboru na zeznaniu rocznym PIT-36.

W związku ze zmianą formy opodatkowania w tym trybie, nie ma konieczności wprowadzania w systemie dodatkowych ustawień podatkowych dla właściciela. W przypadku, gdy w 2023 podatnik podejmie decyzję o rozliczeniu podatku dochodowego za rok 2022 wg skali podatkowej, powinien złożyć jedynie zeznanie na odpowiednim formularzu.
Z uwagi na to, iż przepisy dopuszczają wariantowość rozliczenia podatku wyłącznie dla roku 2022, dla kolejnych lat obowiązuje pierwotnie wybrany sposób opodatkowania wg podatku liniowego. W tym przypadku zmiana formy odbywa się w dotychczasowym trybie, tzn. podatnik powinien złożyć odpowiednie oświadczenie o sposobie rozliczania podatku dochodowego w roku 2023 w terminie wyznaczonym przepisami.

Formularze PIT-36 i PIT-36L za rok 2022 zostaną udostępnione w systemie po ich publikacji przez Ministerstwo Finansów.

4.2. Zmiana opodatkowania z ryczałtu na skalę podatkową

Podatnicy rozliczający się na zasadach zryczałtowanego podatku dochodowego mają możliwość zmiany formy opodatkowania w 2 trybach:

• w trakcie roku – do 22 sierpnia 2022 podatnik powinien złożyć oświadczenie o zmianie formy opodatkowania. W tym przypadku nie będzie przysługiwała możliwość wspólnego rozliczenia ze współmałżonkiem lub jako rodzic samotnie wychowujący dziecko.
• po zakończeniu roku podatkowego – do 2 maja 2023 podatnik powinien złożyć roczne zeznanie podatkowe na formularzu PIT-36, bez konieczności wcześniejszego składania oświadczenia.

Uwaga!
W przypadku spółki wszyscy właściciele zobowiązani są do zmiany formy opodatkowania, nie ma możliwości rozliczenia podatku wg odmiennych sposobów w ramach jednej firmy.

4.2.1. Zmiana w trakcie roku

Złożenie przez podatnika oświadczenia o zmianie formy opodatkowania z ryczałtu na skalę podatkową oznacza, że:

• Za okres od 1 stycznia do 30 czerwca 2022 r. podatek dochodowy zostanie rozliczony ryczałtowo
• Za okres od 1 lipca do 31 grudnia 2022 r. podatek dochodowy zostanie rozliczony wg zasad ogólnych

Do zmiany formy opodatkowania służy parametr dostępny w menu: System – Konfiguracja – “Ustawienia – Księga podatkowa – Ustawienia modułu – Firma prowadzi ryczałt od przychodów ewidencjonowanych”, w którym należy dodać nową wartość „NIE” z datą obowiązywania od 01.07.2022. Wartość parametru można zmienić przed tym dniem, natomiast system posiada mechanizm blokujący jego stosowanie we wcześniejszym terminie. Po dokonanej zmianie zalecane jest ponowne uruchomienie programu.

Uwaga!
Zmiana jest możliwa pod warunkiem braku wpisów do ewidencji w lipcu. W przypadku, gdy wpisy zostały dokonane, podczas edycji wartości parametru dot. prowadzenia ewidencji w formie ryczałtu system automatycznie ustawi datę na 01.01.2023, a w celu jej zmiany na 01.07.2022 konieczne będzie usunięcie wprowadzonej ewidencji.

Po zmianie wprowadzonej w konfiguracji:

• w oknie programu „Ryczałt” zostanie zastąpiony opcją „Księga podatkowa”, gdzie dokumenty należy wprowadzać analogicznie jak przy ryczałcie

Szczegółowe informacje w zakresie wprowadzania dokumentów dla Księgi podatkowej znajdują się w podręczniku do modułu, dostępnym pod linkiem: https://portalklienta.streamsoft.pl/dokumentacja/

• W menu Sprawozdania formularz „Rozliczenie właściciela” zostanie zastąpiony deklaracją PIT-5. Podatek dochodowy za czerwiec należy rozliczyć wg ryczałtu, w związku z tym po zakończeniu miesiąca należy wygenerować Rozliczenie właściciela za czerwiec. Natomiast pierwsza deklaracja PIT-5 powinna zostać złożona za przychody osiągnięte w lipcu.

Formularze wprowadzone w poprzednich miesiącach w ramach ryczałtu będą widoczne po przełączeniu kontekstu miesiąca w oknie.

Zmiana formy opodatkowania w trakcie roku skutkować będzie koniecznością złożenia dwóch deklaracji za rok 2022:

• PIT-28 (dla rozliczenia za okres od stycznia do czerwca)
• PIT-36 (dla rozliczenia za okres od lipca do grudnia).

Formularze tych deklaracji będą dostępne w systemie po ich publikacji przez Ministerstwo Finansów.

4.2.2. Zmiana po zakończeniu roku podatkowego

Zmiana formy opodatkowania po zakończeniu roku oznacza, że podatnik do końca 2022 prowadził ewidencję w formie ryczałtu i nie posiada zapisów w Księdze podatkowej, niezbędnych do rozliczenia podatku w deklaracji PIT-36. W celu uzupełnienia tych zapisów, w konfiguracji systemu dodany został parametr “Ustawienia – Księga podatkowa – Ustawienia modułu – Ryczałt – pozwól na prowadzenie księgi w 2022 roku”. Po włączeniu parametru w menu Dokumenty widoczne są oba rejestry:

Włączenie parametru umożliwi przeniesienie zapisów do księgi dla miesięcy prowadzonych w ryczałcie. Będą one widoczne w oknie jako „wpisy automatyczne”:

W celu uzupełnienia zapisów w Księdze podatkowej niezbędna jest edycja wszystkich wpisów wystawionych w ramach ryczałtu w 2022 roku. Oznacza to konieczność wykonania poniższych kroków:

1. Otwarcie wszystkich miesięcy księgowych w 2022 roku
2. Każdy dokument należy otworzyć w trybie edycji (opcja „Popraw” lub F5) i zapisać go bez wprowadzania zmian
3. Następnie system wyświetli dodatkowe okno „Wpis do księgi”, w którym należy wskazać sposób księgowania

4. Kroki 2 i 3 należy wykonać dla wszystkich wpisów automatycznych, które powstały w wyniku przeniesienia z ryczałtu (dla całego roku 2022).

Istnieje możliwość usprawnienia tego procesu poprzez:

• Wprowadzenie definicji dekretu podczas edycji pierwszego z dokumentów – w sekcji „Pozycje” za pomocą opcji ”Wybierz” należy uruchomić okno „Definicje dekretów” i wprowadzić sposób dekretacji.

Podczas edycji kolejnego wpisu można skorzystać ze zdefiniowanych dekretów.

• Parametr „Ryczałt – pozwól na prowadzenie księgi w 2022 roku” można włączyć już w roku 2021. Umożliwi to prowadzenie ewidencji równocześnie dla ryczałtu oraz księgi podatkowej w okresie od lipca do grudnia – po dodaniu dokumentu sprzedaży/zakupu w ryczałcie wyświetlone zostanie okno „Wpis do księgi”, gdzie po wskazaniu sposobu księgowania dokument zostanie zapisany w obu ewidencjach.
  Jednocześnie ilość wpisów automatycznych wymagających edycji w księdze podatkowej (dokonanych w ryczałcie od stycznia do czerwca) będzie znacznie mniejsza, co przełoży się na skrócenie czasu poświęconego jednorazowo na ten proces.

Uwaga!
W późniejszym czasie planowane jest wprowadzenie usprawnienia pozwalającego na grupową edycję wpisów do księgi.