Data aktualizacji: 20.04.2023

Na podstawie Ustawy z dn. 9 marca 2023 r. r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2023 poz. 641), tzw. Dyrektywy Work-Life Balance, do kodeksu pracy wprowadzone zostały zmiany dotyczące m.in.: urlopów, umów o pracę na okres próbny i na czas określony, obowiązków informacyjnych pracodawcy czy ochronie przed zwolnieniem. Zmiany te wynikają przepisów UE:

  • Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2019/1152 z dn. 20.06.2019 w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej
  • Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2019/1158 z dn. 20.06.2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów oraz uchylającej dyrektywę Rady 2010/18/UE

Od wersji 14.0.364.72 i 14.3.367.21 Systemy Streamsoft Pro i Streamsoft Prestiż zostały rozbudowane o nowe rozwiązania pozwalające na prowadzenie polityki kadrowej oraz rozliczanie pracowników zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Zmiany w umowie o pracę

Możliwość wskazania wielu miejsc wykonywania pracy

Nowe regulacje prawne dopuszczają możliwość pracy zdalnej w trybie hybrydowym, tzn. wykonywanej częściowo w firmie i częściowo np. w miejscu zamieszkania pracownika. Na formularzu umowy o pracę dodana została możliwość wskazania więcej niż jednego miejsca wykonywania pracy. Dane te pobierane są z pola słownikowego „Miejsce pracy” dostępnego w oknie ustawień wydruku umowy o pracę oraz w zaszeregowaniu pracownika. W oknie słownikowym wywołanym z poziomu wydruku umowy wyświetlane są miejsca pracy powiązane z pracownikiem.

Termin rozpoczęcia i zakończenia pracy

Formularz umowy o prace został rozbudowany o pola Termin rozpoczęcia/zakończenia. Pozwalają one na określenie dnia rozpoczęcia i zakończenia zatrudnienia w przypadku umów terminowych, np. przy umowach na okres próbny, na czas określony.
Pole te mają zastosowanie w sytuacji, gdy:

  • dzień rozpoczęcia pracy określony jest w umowie jako pierwszy dzień miesiąca
  • kalendarzowo dzień ten jest dniem wolnym od pracy, np. niedziela

w związku z tym pracownik pojawi się w pracy w pierwszym dniu roboczym miesiąca.

Zmiany dotyczące czasu trwania umowy o pracę na okres próbny oraz informacji o dodatkowych warunkach zatrudnienia

Umowa o pracę na okres próbny

Nowe przepisy wprowadzają 3 rodzaje umów o pracę na okres próbny:

  • 1 miesiąc – w przypadku zamiaru zawarcia z pracownikiem umowy o pracę na czas określony wynoszący mniej niż 6 miesięcy
  • 2 miesiące – w przypadku zamiaru zawarcia z pracownikiem umowy o pracę na czas określony wynoszący przynajmniej 6 miesięcy, ale krótszy niż 12 miesięcy
  • 3 miesiące – w przypadku, gdy zamiar zawarcia kolejnej umowy na czas określony będzie dłuższy niż 12 miesięcy lub zamiarem będzie zawarcie umowy na czas nieokreślony, wówczas umowę na okres próbny będzie można zawrzeć na okres 3 miesięcy

W systemach Streamsoft podczas dodawania umowy dla pracownika po wskazaniu rodzaju umowy na okres próbny pojawi się dodatkowe pole umożliwiające wskazanie okresu, na jaki zawierana jest umowa.

Ponadto w oknie tym dodany został parametr umożliwiający przedłużenie umowy na okres próbny o 1 miesiąc. Na wydruku umowy o pracę na okres próbny również dodano pole umożliwiające zaznaczenie opcji przedłużenia umowy i wydruku tej informacji.

Znacznik w polu Możliwość przedłużenia umowy przenoszony jest do ustawień wydruku formularza umowy o pracę.

Przy próbie zapisania kolejnej umowy na okres próbny, gdy nie była zaznaczona możliwość przedłużenia umowy, system wyświetli komunikat ostrzegający:

W systemie obowiązuje kontrola ciągłości umowy o pracę w przypadku, gdy po okresie próbnym zostanie zawarta kolejna umowa o pracę na czas określony w sposób niezgodny z przepisami.

Przykład:
Przy próbie wprowadzenia umowy na czas określony niezgodny z przepisami, np. w przypadku umowy próbnej na 2 miesiące i wprowadzeniu umowy na czas określony krótszy niż 6 miesięcy, system wyświetli ostrzeżenie: Okres kolejnej umowy, po umowie próbnej, powinien być nie krótszy niż 6 miesięcy. Czy na pewno zapisać?

Informacja o dodatkowych warunkach zatrudnienia

Formularz Informacji o dodatkowych warunkach zatrudnienia został rozszerzony o pola dotyczące:

  • Obowiązującego dobowego i tygodniowego wymiaru pracy
  • Przysługujących przerw w pracy oraz dobowego i tygodniowego odpoczynku
  • Zasad dotyczących pracy w godzinach nadliczbowych i rekompensaty za nią (art.151)
  • W przypadku obowiązywania pracy zmianowej – zasady obowiązujące przechodzenia ze zmiany na zmianę (godziny obowiązywania zmian)
  • W przypadku kilku miejsc pracy – zasady przemieszczania się między nimi
  • Innych niż wymienione w umowie o pracę składniki wynagrodzenia, świadczenia pieniężne
  • Szkoleń zapewnianych przez pracodawcę i jego polityki szkoleniowej
  • Informacji o instytucji zabezpieczenia społecznego, do której wpływają składki na ubezpieczenia społeczne (ZUS, KRUS), o ile pracownik sam nie wybiera tej instytucji

W menu Zestawienia kadrowe – Umowy oraz pod przyciskiem Wydruki w oknie zaszeregowania pracownika, dostępne są formularze:

  • Informacja o dodatkowych warunkach zatrudnienia – zgodny z przepisami obowiązującymi od 26.04.2023 r. Okno formularza zawiera dodatkowe sekcje, które należy uzupełnić ręcznie.
  • Informacja o dodatkowych warunkach zatrudnienia (do 25.04.2023) – zgodny z przepisami obowiązującymi do 25.04.2023 r.

Nowe rodzaje absencji: urlop opiekuńczy, zwolnienie-siła wyższa

Urlop opiekuńczy

Przysługuje pracownikowi w celu zapewnienia opieki dla członka rodziny lub osoby zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga wsparcia z poważnych względów medycznych. Urlop opiekuńczy w wymiarze maksymalnie 5 dni wlicza się do okresu zatrudnienia, udzielany jest na wniosek pracownika, któremu za ten czas nie przysługuje wynagrodzenie.

Symbol absencji
W systemie Streamsoft Prestiż należy utworzyć indywidulany symbol absencji dot. urlopu opiekuńczego i wskazać na nim rodzaj Urlop opiekuńczy, dzięki czemu będzie on pomniejszał płacę podstawową. Symbol można dodać do słownika na dwa sposoby:

  • z poziomu okna Absencje za pomocą przycisku Symbole
  • w menu Słowniki -> Kadrowe -> Symbole absencji

 

Z uwagi na określony przepisami limit dni do wykorzystania dla tego rodzaju urlopu, system umożliwia nałożenie ograniczenia na utworzony symbol. W oknie Absencji pracownika dostępna jest funkcjonalność Ograniczenia, gdzie należy dodać pozycję z nowym rodzajem i określić ilość jego możliwych wystąpień w roku.

Składniki płacowe
Do słownika składników płacowych dodano: Godziny urlopu opiekuńczego (GUROP) oraz Dni urlopu opiekuńczego (DNIUROP). Wprowadzone składniki sumują ilość dni/godzin pomniejszając płacę podstawową. Zostaną one dodane automatycznie do algorytmów zawierających składnik Płaca podstawowa.

Zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej

Jest to rodzaj absencji, który pracownik może wykorzystać w pilnych sprawach rodzinnych, np. spowodowanych chorobą lub wypadkiem, wymagających jego natychmiastowej obecności. Wymiar tego zwolnienia wynosi 2 dni lub 16 godzin, w zależności od sposobu rozliczenia tej nieobecności wybranej przez pracownika, który ma obowiązek poinformować pracodawcę o takiej sytuacji najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia. Za okres zwolnienia od pracy z powodu siły wyższej pracownikowi przysługuje prawo do połowy wysokości wynagrodzenia.

Symbol absencji
W celu ewidencji tego typu zwolnienia w systemie Streamsoft Prestiż dodane zostały rodzaje absencji: Zwolnienie siła wyższa i Zwolnienie – siła wyższa – godzinowe.

Ze względu na dużą liczbę symboli absencji i możliwość ich ewentualnego powtórzenia w indywidualnych bazach danych, nowy symbol należy dodać do słownika ręcznie i powiązać go z odpowiednim rodzajem nieobecności.

Absencja „Zwolnienie – siła wyższa – godzinowe” działa analogicznie do symbolu związanego z godzinową opieką nad dzieckiem:

  • w oknie absencji pracownika należy wprowadzić założony symbol o rodzaju „Zwolnienie – siła wyższa – godzinowe”
  • w ewidencji godzin wskazać ilość godzin przepracowanych.

Reszta godzin zostanie zaliczona do absencji.

Składniki płacowe
Za czas okres zwolnienia z powodu siły wyższej pracownikowi przysługuje 50% wynagrodzenia. W tym celu do słownika dodane zostały składniki płacowe Ilość godzin zwolnienia – siła wyższa (GSIWYZ) oraz Za zwolnienie – siła wyższa (SIWYZ).

Powyższe składniki zostaną dodane automatycznie do algorytmów, w których występuje składnik Płaca podstawowa.
Dodatkowo dla składnika Za zwolnienie – siła wyższa możliwy jest podgląd metody wyliczeń za pomocą opcji Sposób wyliczenia składnika Ctrl+S dostępnej w menu kontekstowym bezpośrednio na liście płac pracownika.

Nowe wnioski w Panelu Pracownika

Od wersji 1.1.57 Panel Pracownika został rozszerzony o możliwość złożenia wniosku o urlop opiekuńczy oraz o zwolnienie z powodu siły wyższej.

We wniosku o urlop opiekuńczy pracownik będzie zobowiązany wskazać imię i nazwisko osoby wymagającej opieki, przyczynę oraz stopień pokrewieństwa lub adres zamieszkania tej osoby (dla osoby niebędącej członkiem rodziny).

Zmiany dotyczące zasiłku macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego

Nowe regulacje wprowadzają zmiany w wysokości zasiłku macierzyńskiego oraz wymiaru urlopu rodzicielskiego i ojcowskiego. Przewidują one możliwość skorzystania z urlopu macierzyńskiego w wariantach:

  • Pełna kwota 100% zasiłku przez cały okres urlopu macierzyńskiego – po tym czasie podczas urlopu rodzicielskiego 70% podstawy wymiaru zasiłku
  • Stała kwota zasiłku w wysokości 81,5% przez cały okres urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego. W tym przypadku konieczne jest złożenie wniosku o wypłacenie zasiłku macierzyńskiego w obu tych okresach w ciągu 21 dni od urodzenia dziecka.

Wymiar urlopu rodzicielskiego został zwiększony do 41 lub 43 tygodni, w tym 9 tygodni stanowić będzie nieprzenoszalną część dla każdego z rodziców. Dodatkowo, w przypadku, gdy pracownik – ojciec dziecka skorzysta z 9-tygodniowego urlopu rodzicielskiego w trakcie pobierania zasiłku macierzyńskiego przez matkę, to wymiar jego świadczenia w tym okresie zmniejszy się do 70% podstawy wymiaru.

W przypadku urlopu ojcowskiego bez zmian pozostaje jego wysokość 100 % oraz wymiar (14 dni). Zmianie uległ termin jego wykorzystania – do 12 miesiąca po urodzeniu lub przysposobieniu dziecka.

Symbole absencji
Słownik rodzajów nieobecności został rozszerzony o:

  • Rodzicielskie 70%
  • Rodzicielskie 81,5%
  • Macierzyńskie 81,5% (od wersji 14.0.364.73)

Ze względu na dużą liczbę symboli absencji i możliwość ich ewentualnego powtórzenia w indywidualnych bazach, nowy symbol należy dodać ręcznie do słownika, powiązać go z odpowiednim rodzajem nieobecności i kodem ZUS. Dodanie symbolu do słownika jest możliwe w menu głównym -> Słowniki -> Kadrowe -> Symbole absencji lub z poziomu okna Absencji pracownika za pomocą przycisku Symbole.

Składniki płacowe
Do słownika składników płacowych dodane zostały:

  • Dni macierzyńskiego/rodzicielskiego 70% (DNIMA70)
  • Dni macierzyńskiego/rodzicielskiego 81,5% (DNIMA815)


Składniki te zostaną automatycznie dodane do algorytmów, w których wyliczany jest zasiłek macierzyński.